Buz Hokeyine Dair
Buz Hokeyi Nedir?
Buz hokeyi kaç oyuncuyla oynanır?
Buz hokeyi müsabakasında her iki takım da biri kaleci olmak üzere 6’şar oyuncudan oluşur. Takımlar bir kaleci, iki savunma oyuncusu ve üç ileri alan oyuncusu düzeninde oynar. Çok hızlı tempolu ve yüksek mücadele ve enerji gerektirmesi nedeniyle her birkaç dakikada bir oyuncu değiştirilir. Oyuncu değişimi oyun durdurulmadan yapılır. Oyuncular bıçağı özel malzemelerden üretilmiş patenler, kalın ve darbeye dayanıklı eldiven, dizlik, dirseklik, omuzluklar, bedenin oyun sırasında zarar görmemesi için özel malzemelerle beslenmiş koruyucu özel formalar giyer ve koruyucu kask takarlar.
Oyun alanı (Buz Pisti)
Buzun tabandan dondurularak hazırlandığı 61 metre uzunluğundaki ve 30 metre genişliğindeki dikdörtgen sahaya ‘’hockey rink’’ denir. Buz sahasında alanı iki eşit parçaya bölen kırmızı bir orta çizgi ve üç eşit parçaya bölen iki mavi çizgi, bir orta yuvarlak ve her iki yarı alanda ikişer başlama yuvarlağı çizilidir. İki mavi çizgi arasındaki alan tarafsız bölge, kaleyle önündeki mavi çizgi arasındaki alan savunma bölgesi, öbür mavi çizgiyle rakip kale arasındaki alan da saldırı (atak) bölgesi olarak adlandırılır.
Gol nasıl atılır?
İleri alan oyuncuları diski rakip kaleye götürürken atak bölgesine girişte diski süren oyuncu en önde, disk de onun önünde olmalıdır. Gol olması için kaleye giren diske sopayla vurmuş olmak gerekir. Pak her yerde ve her zaman tekmelenebilir ancak tekmelenerek gol atılamaz. Eğer bir hücum oyuncusunun tekmelediği pak, başka bir oyuncuya veya sopasına, kaleci ya da hakemlere çarparak kaleye girerse gol olmaz.
Buz hokeyi ‘offside’ bir oyundur.
Öte yandan buz hokeyinde de futboldaki offside kuralının bir benzeri vardır. Hücum eden takımın oyuncuları paktan önce hücum sahasına giremezler.
Pak kale sahasının içinde değilse, hiçbir hücum oyuncusu kale sahasının içinde veya kale sahası çizgisi üzerinde duramaz veya sopasını bu sahanın içine sokamaz. Eğer, bu durumlardan biri varsa, pakın kaleye girmesi ile gol olmaz ve oyuna tarafsız sahada, bu kuralı ihlal eden takımın hücum sahasına en yakın başlama noktalarından birinde başlanır.
Hakemler ve cezalar
Normal bir hockey maçında 2 ile 4 arasında hakem olur. Ancak günümüzde en yaygın olanı iki yan ve bir orta hakem sistemidir. Offside ve faullere karar verecek iki yan hakem vardır. Orta hakem ise gol ve cezalara karar verir.
Sopaların omuzdan yüksekte tutulması, sopayla rakibi engelleme, kasıtlı sertlikler, diskin üzerine yatmak gibi pek çok hareket kurallara aykırıdır. Kuralların çiğnenmesi cezalandırılır. En yaygın ceza, oyuncunun ceza kulübesine gönderilerek oyundan bir süre uzaklaştırılmasıdır. Küçük cezalar (minor penalty) iki dakika kadar sürer. Büyük cezalar (major penalty) hakemin takdirine göre 2 dakikadan fazla bir süre çıkarılmayı içerir. Küçük cezalara neden olan hareketler arasında tripping (sopa veya pateniyle çelme), elbowing (dirsekleme), roughing (itme), high-sticking (sopayı omuzdan yükseğe kaldırmak), delay of the game (zaman geçirmek), too many players on the ice (oyundan çıkan daha sahadayken, yerine girenin topa dokunması), boarding (rakibe vurmak), illegal equipment (ekipman hatası), hooking (sopasını kanca gibi kullanıp rakibi durdurmak) en yaygın görülenleri.
Rakibi yaralamak 5 dakika büyük cezaya neden olabilir.
Özellikle açık şekilde gole giden oyuncuya yapılan fauller de penaltı atışı cezası verilir. Bu tür kural çiğnemelerinde mavi çizgiden atılan serbest vuruş penaltı sayılır. Ama genellikle en ağır ceza, kural çiğneyen oyuncunun iki ya da beş dakika süreyle oyun dışına çıkarılması ve takımın oyunu eksik oyuncuyla sürdürmesidir.
Yumruklaşma başlatan herhangi bir oyuncuya maç cezası verilir. Yumruk yiyen ve karşılık veren ya da vermeye kalkan oyuncuya bir küçük ceza verilir. Ancak, karşılık vermeyi sürdürürse, hakemin takdirine göre, çift küçük, büyük ya da maç cezası verilebilir.
Dünyada Buz Hokeyinin Tarihçesi
Buz hokeyinin ve çim hokeyinin 500 yıldan fazla bir zaman önce popüler bir yaz sporu olduğu Kuzey Avrupa ülkelerinde oynanmaya başladığı tarihçiler tarafından öne sürülmektedir. Kışın göl ve nehirler donduğunda, insanlar çim hokeyine benzer oyun oynarlardı ve ‘’bandy’’ ismi verilmişti. Tahta toplarla ve söğüt ağacının dallarından yapılmış olan soplar ile oynuyorlardı. Bandy buz hokeyinin öncü sporu olmuştur denilebilir.
Bandy oyun kuralları şöyleydi ; 11 kişi ile, hafif koruma malzemeleri ve çim hokeyindeki sopaya benzer sopa ile oynanıyordu. Saha, bir futbol sahası kadar büyük buz sahasıydı. (60×80). Orta çizgi vardı. Saha etrafında alçak bordlar bulunuyordu. Topun ağırlığı 60-80 gram, çapı 6-7 cm idi. Kaleler, 3.50 eninde, 2.10 yüksekliğindeydi.
Bandy konusunda en iyi ülkeler Rusya, İsveç, Finlandiya ve Kanada‘ydı. Rusya’da bazı maçların oldukça kalabalık seyirci önünde oynandığı oluyordu.
Rusya ve Kanada’da neredeyse tüm bandy oynayanlar zamanla buz hokeycisi oldular. Bir çok bandy oyuncusu ülkelerinin milli takımlarında da oynadılar. İngiliz öğrenciler, bandyi Avrupa’ya buz hokeyi ile birleştirerek getirdiler.
Bayan buz hokeyi için Dünya tarihine bakıldığında bayanların ilk kez buz hokeyini 1890 yılında eğlence amaçlı oynadıklarını görüyoruz. Avrupa’da ise ancak 80 yıl sonra oynanmıştır. İlk bayan hokeyciler patenlerine kadar uzun olan etekleri ile 7 kişi oynadılar. Bu günlerde ise Kanada ve Amerika’da profesyonel olarak oynanmaktadır. İlk olarak IIHF’in katkıları ile gerçekleşen bayan buz Hokey Dünya Kupasını Kanada aldı. 1998’ de Nagona’da ilk olimpiyat şampiyonu Amerika oldu.
Bayan buz hokeyinin yavaş ilerlemesine en büyük sebep ; uygun sayıda ve zamanda antrenman yapamamaları oldu. Büyük fedakarlıklar ile ancak gece yarısı çalışabildiler. Dünyadaki ilk yapay buz pisti 1881’de Frankfurt’ ta yapıldı. Bu yıldan itibaren hızla sayısı artan buz rinkleri, bu sporun gelişmesinde en önemli bir faktör olmuştur.
1999 verilerine göre Kanada’da 3350 adet kapalı buz pisti ve 450.000 lisanslı sporcu vardır. Finlandiya’ da 196 kapalı rink, 38 açık rink, 57.469 lisanslı sporcu ve 550 kulüp vardır. Aynı şekilde Rusya, İsveç, Amerika gibi buz hokeyinde söz sahibi ülkeler içinde benzer istatistikleri verebiliriz. Dolayısıyla buz sahasının fazla olması buz hokeyine olan talebi hızla arttırmıştır.
A grubu ülkelerinizin buz hokeyinde oldukça ileri, neredeyse 100 yılı aşkın buz hokeyi ile beraber yaşayan ülkeler olduğunu söyleyebiliriz.
1875 yılında ilk kurallar Rugby kurallarına benziyordu. Yazılmadı ama herkes biliyordu. İlginç kural, topun taşınmamasıydı. Sadece pas ve durdurmak vardı. Sonraları rugby kuralları çıkartıldı. 9 kişi ile oynanan hokey 7 kişiye düşürüldü. Çünkü Montreal’ de buz patenciler buz hokeycilerin buza çok zarar verdiğini ve bu yüzden bırakacaklarını söylediler. Bunun üzerine buz pisti sahipleri sayı düşürme yoluna gitti. Montreal’de McGill Üniversitesi öğrencileri ve hocaları ilk maçı, 3 Mart 1875’ de yaptılar.
McGill Üniversite öğrencisi William Robertson ilk kez buz hokeyi kurallarını yazdı. 1877 yılında ilk hokey pakını icat etti. Öncesinde plastik topla yada tahta ile oynanıyordu.
Dünyanın ilk hokey ligi 1885’de Kingston’da yapıldı.
Kale fileleri ile ilgili olarak maçlar sırasında kimse kale arkasında durmak istemiyor, pek çok sakatlıklar oluyordu. Ayrıca gol olup olmadığı sık sık anlaşılamıyordu. 1890 yılında Francis Nelson, Montreal’de ilk kale filesini yaptı. Bir balıkçı ağını limandan alarak kaleye taktı.
1890’da ilk defa Ontario Hokey Federasyonu kuruldu.
İngiltere’nin Kanada Genel Valisi olan Preston Lordu Stanley, bu spordan o kadar etkilendi ki 1892’ de top şeklinde, içi altın kaplı gümüş bir kupa ‘’Stanley Kupası’’ olarak anılmaya başladı. Kuzey Amerika’ dan Avrupa’ ya sıçrayan buz hokeyi, hızla gelişmesini gösterdi. Dünyanın kuzey ülkeleri soğuk olmaları nedeniyle İskandinav ülkelerinde (Finlandiya, İsveç, Norveç) ve Rusya’da bu spor çok sevildi.
1908 yılında IIHF-Uluslararası Buz Hokey Federasyonu kuruldu. İlk üyeler Fransa, İngiltere ve Belçika oldu.
1912’de formalara numara kondu. 1913’ de buz hokey sahası, mavi çizgilerin koyulması ile üç alana bölündü. İlk buz hokey kaskı 1945 yılında giyilmeye başladı. İlk kaleci kaskı 1929’da Montreal’de Clint Benedict tarafından yapıldı.
Dünyada en önemli iki hokey organizasyonundan bahsedebiliriz. (IIHF) Uluslararası Buz Hokey Federasyonu ve (NHL) Ulusal Hokey Ligi. NHL, 1917 yılında kurulan ve Kanada ve Amerika profesyonel takımlarından oluşan organizasyondur. IIHF, Dünya genelinde tüm ülkeler seslenen, bu sporun her yaş ve seviyede gelişmesine yönelik müsabakalar organize eden, maddi ve manevi destek olan bir organizasyondur. Aynı zamanda antrenör, hakem ve yönetici seminerleri de düzenleyerek kalitenin daha da artmasını sağlar. Üye ülkeler seviyelerine göre gruplara bölünmüştür. Böylece birbirine yakın seviyedeki ülke takımları arasında oldukça çekişmeli ve zevkli maçlar yapılmaktadır. Her grubun birincisi bir üst gruba çıkarak, başarısını daha kuvvetli ülkelere karşı devam ettirmek istemektedir.
Buz Hokeyi Kış olimpiyat oyunlarına 1920 yılında dahil edildi.
1993,1994, 1995 yıllarında arka arkaya şampiyon olan Ankara Büyükşehir Belediyesi takımı, 1993 yılında ülkemizi ilkkez Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupasında temsil etmiştir. Bu kupada İstanbul Paten Kulübü de 1998 yılında başarılı maçlar yaparak Avrupa’da ilk galibiyetimizi almıştır.
1993 yılında Ankara’da Uluslar arası Buz Hokeyi Federasyonunun düzenlediği Antrenör kurslarında ilk antrenörlerimiz resmi diplomalarını almışlardır.
Dünyada Buz Hokeyinin Tarihçesi
Buz hokeyinin ve çim hokeyinin 500 yıldan fazla bir zaman önce popüler bir yaz sporu olduğu Kuzey Avrupa ülkelerinde oynanmaya başladığı tarihçiler tarafından öne sürülmektedir. Kışın göl ve nehirler donduğunda, insanlar çim hokeyine benzer oyun oynarlardı ve ‘’bandy’’ ismi verilmişti. Tahta toplarla ve söğüt ağacının dallarından yapılmış olan soplar ile oynuyorlardı. Bandy buz hokeyinin öncü sporu olmuştur denilebilir.
Bandy oyun kuralları şöyleydi ; 11 kişi ile, hafif koruma malzemeleri ve çim hokeyindeki sopaya benzer sopa ile oynanıyordu. Saha, bir futbol sahası kadar büyük buz sahasıydı. (60×80). Orta çizgi vardı. Saha etrafında alçak bordlar bulunuyordu. Topun ağırlığı 60-80 gram, çapı 6-7 cm idi. Kaleler, 3.50 eninde, 2.10 yüksekliğindeydi.
Bandy konusunda en iyi ülkeler Rusya, İsveç, Finlandiya ve Kanada‘ydı. Rusya’da bazı maçların oldukça kalabalık seyirci önünde oynandığı oluyordu.
Rusya ve Kanada’da neredeyse tüm bandy oynayanlar zamanla buz hokeycisi oldular. Bir çok bandy oyuncusu ülkelerinin milli takımlarında da oynadılar. İngiliz öğrenciler, bandyi Avrupa’ya buz hokeyi ile birleştirerek getirdiler.
1875 yılında ilk kurallar Rugby kurallarına benziyordu. Yazılmadı ama herkes biliyordu. İlginç kural, topun taşınmamasıydı. Sadece pas ve durdurmak vardı. Sonraları rugby kuralları çıkartıldı. 9 kişi ile oynanan hokey 7 kişiye düşürüldü. Çünkü Montreal’ de buz patenciler buz hokeycilerin buza çok zarar verdiğini ve bu yüzden bırakacaklarını söylediler. Bunun üzerine buz pisti sahipleri sayı düşürme yoluna gitti. Montreal’de McGill Üniversitesi öğrencileri ve hocaları ilk maçı, 3 Mart 1875’ de yaptılar.
McGill Üniversite öğrencisi William Robertson ilk kez buz hokeyi kurallarını yazdı. 1877 yılında ilk hokey pakını icat etti. Öncesinde plastik topla yada tahta ile oynanıyordu.
Kale fileleri ile ilgili olarak maçlar sırasında kimse kale arkasında durmak istemiyor, pek çok sakatlıklar oluyordu. Ayrıca gol olup olmadığı sık sık anlaşılamıyordu. 1890 yılında Francis Nelson, Montreal’de ilk kale filesini yaptı. Bir balıkçı ağını limandan alarak kaleye taktı.
Dünyanın ilk hokey ligi 1885’de Kingston’da yapıldı.
1890’da ilk defa Ontario Hokey Federasyonu kuruldu.
1912’de formalara numara kondu. 1913’ de buz hokey sahası, mavi çizgilerin koyulması ile üç alana bölündü. İlk buz hokey kaskı 1945 yılında giyilmeye başladı. İlk kaleci kaskı 1929’da Montreal’de Clint Benedict tarafından yapıldı.
İngiltere’nin Kanada Genel Valisi olan Preston Lordu Stanley, bu spordan o kadar etkilendi ki 1892’ de top şeklinde, içi altın kaplı gümüş bir kupa ‘’Stanley Kupası’’ olarak anılmaya başladı. Kuzey Amerika’ dan Avrupa’ ya sıçrayan buz hokeyi, hızla gelişmesini gösterdi. Dünyanın kuzey ülkeleri soğuk olmaları nedeniyle İskandinav ülkelerinde (Finlandiya, İsveç, Norveç) ve Rusya’da bu spor çok sevildi.
1908 yılında IIHF-Uluslararası Buz Hokey Federasyonu kuruldu. İlk üyeler Fransa, İngiltere ve Belçika oldu.
Buz Hokeyi Kış olimpiyat oyunlarına 1920 yılında dahil edildi.
Bayan buz hokeyi için Dünya tarihine bakıldığında bayanların ilk kez buz hokeyini 1890 yılında eğlence amaçlı oynadıklarını görüyoruz. Avrupa’da ise ancak 80 yıl sonra oynanmıştır. İlk bayan hokeyciler patenlerine kadar uzun olan etekleri ile 7 kişi oynadılar. Bu günlerde ise Kanada ve Amerika’da profesyonel olarak oynanmaktadır. İlk olarak IIHF’in katkıları ile gerçekleşen bayan buz Hokey Dünya Kupasını Kanada aldı. 1998’ de Nagona’da ilk olimpiyat şampiyonu Amerika oldu.
Bayan buz hokeyinin yavaş ilerlemesine en büyük sebep ; uygun sayıda ve zamanda antrenman yapamamaları oldu. Büyük fedakarlıklar ile ancak gece yarısı çalışabildiler. Dünyadaki ilk yapay buz pisti 1881’de Frankfurt’ ta yapıldı. Bu yıldan itibaren hızla sayısı artan buz rinkleri, bu sporun gelişmesinde en önemli bir faktör olmuştur.
1999 verilerine göre Kanada’da 3350 adet kapalı buz pisti ve 450.000 lisanslı sporcu vardır. Finlandiya’ da 196 kapalı rink, 38 açık rink, 57.469 lisanslı sporcu ve 550 kulüp vardır. Aynı şekilde Rusya, İsveç, Amerika gibi buz hokeyinde söz sahibi ülkeler içinde benzer istatistikleri verebiliriz. Dolayısıyla buz sahasının fazla olması buz hokeyine olan talebi hızla arttırmıştır.
Dünyada en önemli iki hokey organizasyonundan bahsedebiliriz. (IIHF) Uluslararası Buz Hokey Federasyonu ve (NHL) Ulusal Hokey Ligi. NHL, 1917 yılında kurulan ve Kanada ve Amerika profesyonel takımlarından oluşan organizasyondur. IIHF, Dünya genelinde tüm ülkeler seslenen, bu sporun her yaş ve seviyede gelişmesine yönelik müsabakalar organize eden, maddi ve manevi destek olan bir organizasyondur. Aynı zamanda antrenör, hakem ve yönetici seminerleri de düzenleyerek kalitenin daha da artmasını sağlar. Üye ülkeler seviyelerine göre gruplara bölünmüştür. Böylece birbirine yakın seviyedeki ülke takımları arasında oldukça çekişmeli ve zevkli maçlar yapılmaktadır. Her grubun birincisi bir üst gruba çıkarak, başarısını daha kuvvetli ülkelere karşı devam ettirmek istemektedir.
A grubu ülkelerinizin buz hokeyinde oldukça ileri, neredeyse 100 yılı aşkın buz hokeyi ile beraber yaşayan ülkeler olduğunu söyleyebiliriz.
1993-1998 itibariyle IIHF’ e üye olan ülkeler;
- 1983 Hong Kong-Taipei
- 1984 Brezilya
- 1985 Meksika-Yeni Zelanda-Kuveyt
- 1987 Yunanistan
- 1989 Hindistan-Tayland
- 1991 Türkiye-İsrail-Güney Afrika
- 1992 Beyaz Rusya-Hırvatistan-Estonya-Slovenya-Rusya-İzlanda-Kazakistan-Latvia- Litvanya-Ukrayna
- 1993 Çek Cumhuriyeti – Slovakya
- 1995 Andora
- 1996 Singapur
- 1997 İrlanda
- 1998 Namibya
1993-1998 itibariyle IIHF’ e üye olan ülkeler;
- 1983 Hong Kong-Taipei
- 1984 Brezilya
- 1985 Meksika-Yeni Zelanda-Kuveyt
- 1987 Yunanistan
- 1989 Hindistan-Tayland
- 1991 Türkiye-İsrail-Güney Afrika
- 1992 Beyaz Rusya-Hırvatistan-Estonya-Slovenya-Rusya-İzlanda-Kazakistan-Latvia- Litvanya-Ukrayna
- 1993 Çek Cumhuriyeti – Slovakya
- 1995 Andora
- 1996 Singapur
- 1997 İrlanda
- 1998 Namibya
Turkish 
